Pu Țhianzamunga te chhungkua hi tunhma chuan Chin Hill ram, Chawhte khuaa awm thin an ni a, kum 2008 nipui lai khan an chhungkaw chungah mite mak tih thil mak tak a rawn thleng ta a ni.
Ni khat chu Pu Țhianzamunga leh a fapa chu saphu leh sakuh kaw lai turin an ramchhuak a. Ram pilril chin an thlen chuan puallawi chinah ințhenin an kalhrang ta a. Kawr ruam kiangah chuan sakhi patuai lo ding khur ngawr ngawr lai chu Pu Țhianzamunga chuan a hmu ta thut mai a. A chempui a phawrh nghal a, sakhi sahhlum tum chuan a va kal hnaih deuh a; nimahse, chu sakhi kiangah chuan saphai lian zet mai hi a lo inham nasa mai a.
Pu Țhianzamunga chuan tihbuai mi nia a hriatloh avangin kiansan thain a hria a, kiansan tuma a intihtuah lai chuan mak tak maiin chu saphai chuan a rawn bei ta mai a. Kawr chhungah chuan rualrem lo zetin saphai nen chuan an lum thla ta a ni. Pu Țhianzamunga chuan saphai luah chuan a chempui chuan a sat vak vak a, saphai chu a chalchang ta a.
A fapa chuan an thawmvang hriain an lam a rawn pa thuai a, saphai chu an hnukchhuak a, tawng 15 laia sei a lo ni a. Puah tura lui lama an hnuhthlak lai chuan a lû a rawn din ta ur ur mai a, a fapa chuan lung lian takin saphai lû chu phek vek khawpin a chhu chiam a, a thi felah an ngai a.
Pu Țhianzamunga chuan chemin saphai lu a han tan mai chu, mak tak maiin thlipui a rawn thawk ta chiam mai a. An kianga thingkung hrawl pui puite chu rawn tlu tur ang maiin an ri tuar tuar a. Chutih lai chuan an saphai chu lubung chung chuan a rawn che tha leh a, dung pil pilin a ding a, an kianga fahkung chawnpuar tia tiate chu a hem thlu țhuai țhuai mai a. Rawbulchhah an sat a, an vuakrawn chiam mai a, an vawhlum ta a ni.
Lui kamah an han puah a, thlipui chu chawl lovin a thaw vuk vuk reng a. A fapa phei chu a thauvah a man a, a che hleithei meuh lo va. Amah Pu Țhianzamunga chuan, “Mipui tam takin min thlir țhup ang mai hian kan inhria a, ka hmulthi a tho sung sung mai a, Ka fapa phei chu a hlauhthawng vang nge a chesual khut khut reng a, sawi kher lo mahse a hmelah a hlauthawngin a thlabar hle a ni,” a ti.
A fapa chuan in lama hawn thuai thuai a duh a; nimahse, Pu Țhianzamunga chuan a sa hawn ngei ngei a duh si a. Saphai pum an han keu a, mak tak maiin artui tia vel lunghlu var pahnih mum pal mai hi an haichhuak a, an kianga lung chungah chuan insi rialin an dah a, hlauh nen lawm nen an fawmkem a. An hnuah rangkachak tlawn ruk, kezungpui tia vela lian, inchi ruk laia sei an hai chhuak leh a, chu chu a hmaa lunghlu nena fun khawm an han tum a; nimahse, mak deuh maiin chu lunghlu, lungpui chunga an dah chu a lo bo daih ringawt mai a ni. Midang tumah lo kal an awm si lo va, mak an ti kher mai.
Khua a tlai tawh hle a, saphai sa chu hrang lian pui puiin an chan a, damdawiah a thau, a mít leh a siak an la a, chhawlin an fun a, thangțung hruiin an țawn a. Pu Țhianzamunga chuan a hnuaa sawi leh dan chuan, “Kan pa-fa khan hlauthawnna kan nei ru tlat mai a, kan inbiak pawh khan mumal nei lo takin an inbe khur hlawk hlawk a ni ber mai,” a ti țhin.
Saphao sa chu an hawn theih zaha tam an la a, hmanhawh takin an hawng hlawk hlawk a. Mahse hnunglam ațanga rawn umtu nei niin an inhria a, a khattawkin hnung lam an hawi zawk zawk reng a, a fapa phei chu puitling a ni uaih tawh nachungin a țap lek lek hial a ni. Thui tawk an thlen hnuah țhawngaleivir hian a fapa chu a rawn deng dawt mai a, a’n inbawihsawm nghal a, an rangkachak chu an han zawng ngial a, an hmuzo tawh reng reng lo va, a funna chhawl ringawt chu a lo awm tlawng a. A fapa chuan an saphai sa chu paih vek a duh a, mahse Pu Țhianzamunga chuan a phal lo va. Chutiang chuan khawchhung an lut a.
In an thlen chuan an vengho chuan hlauh an nei tih an hrethiam nghal a. A hre hmasa apiang an lenglut a. Pu Țhianzamunga chuan thil awmdan a sawi mawlh mawlh a, mak an ti kher mai. Chumi zan chuan Saphai mít chu chingal dahna saidawium-ah tha takin an khung a, phui takin an chhin bawk a. A siak chu sipai tuithawl-ah an dah a.
Chumi zan chuan Pu Țhianzamunga chuan mumang mak tak mai hi a mang a. A mangah chuan a fapa nen ramhnuaiah an lo awm a, khawchhungah chuan aurinna hian mi pakhat a au lauh lauh a. Chupa chuan, “Țhianzamungate pafa man tur a ni” a lo ti a. Tichuan an hnung lamah sipai pahnih an lo kal a, “Kan lalnu in thah avangin man in ni” an ti a, an hruai ta a. Lung-inah an khung dawn a, an țang nasa mai a, an sipai pakhat chu a nghawng an chhawkbunsak a. Sipai hotu chuan a sawisa hrep a, lung-ina thla li tang turin an lo ti a.
Chumi zana a mumang chu Pu Țhianzamunga chuan mak a ti kher mai a, zingah an saphai mít chu a lo awm tawh lo va, a siak pawh an dahna bur chhin inhawng miah lovin a lo bo daih ringawt mai a ni.
Saphai an thah ațanga ni hnih hnuah chuan Pu Țhianzamunga te pafa chi an khua a sik a, khum betin an nâ nghal char char mai a. Zawlsei khuaa țawngțai dam thei an kova, an tha thei chuang lo va. An sakawrte tiralin kawlphai damdawi an pan a, an țhachhuak thei reng reng lo va. Kawlpui khuaa dawi sut thiam Phung Tin-a an pan a, an țhatpui chuang lo va. Laitui khuaa an sakawr leitu Pu Khan Za Khupa chuan “Ramhuai lung-inah in tang a ni, in dekral duh tawh suh u, in thihpui miah lovang,” a ti a.
Mak deuh maiin an nat ațanga thla li- a ralah chiah chuan damdawi enkawlna pawh la lovin an rawn dam ta phawng mai a ni.
Pu Țhianzamunga hi Lalpa khawngaihna zarah a la dam hrisel hle a, a ramkal changa saphai a hmuh leh pawhin thah tinah a tih duh tawh reng reng lo a ni.
Author : Andy K Zarzoliana  
Mizo Archive 
Pingback: Mizo Thawnthu List Directory - Sakeibaknei